Op het eerste gezicht lijken wortels kweken simpel, toch? Zelf dacht ik dat ook – worteltje in de grond, water erbij, en wachten maar. Toch ging het bij mij maanden geleden vaak mis. Verlepte bladeren, kromme wortels of helemaal niks kunnen oogsten. Blijkbaar maakt bijna iedereen deze beginnersfouten, en misschien jij ook wel. Hier lees je welke 5 valkuilen je beter kunt vermijden voor een geslaagde worteloogst.
1. De grond te hard of te nat maken
Wortels houden van losse, lichte grond – niet te compact. Toen ik begon, verbouwde ik in een tuin met een zware kleilaag. Resultaat: kromme en dystopische wortels. Dit komt doordat worteltjes dan letterlijk nergens makkelijk doorheen kunnen groeien. Bovendien is te natte grond ook een killer. Ze rotten sneller, vooral na een flinke regenbui – dat had ik helaas vaak.
2. Te dicht zaaien – iis dat een fout of niet?
Veel beginnende tuinders strooien zaden als strooigoed en hopen het beste. Mijn buurman vertelde dat hij zaden dicht op elkaar plantte, maar dat ging hard mis. Wortels concurreren om ruimte, water en voeding, en worden allemaal klein en misvormd. Het advies? Zaai dun uit, en als het nodig is, dun later uit. Of koop een speciale zaaikalender voor wortels uit bijvoorbeeld Intratuin, dat scheelt een hoop ellende.
3. Vergeten tussendoor te dunnen
Misschien de meest onderschatte fout. Na het kiemen lijkt het leuk om alles te laten staan, maar die jonge plantjes zitten elkaar letterlijk in de weg. Serieus – bij mij leverde dat ongetwijfeld een matige oogst op. Met een pincet of vingers wat plantjes verwijderen helpt wortels meer ruimte krijgen om echt lang en recht te worden.
4. Te snel oogsten – meer geduld graag
Wortels willen tijd. Midden in juli had ik haast en trok snel een wortel uit de grond, maar hij was bleek, klein en bleek een babyversie. Geduld hebben is saai, maar onmisbaar. Veel soorten hebben zo’n 70 tot 80 dagen nodig. Check regelmatig, maar wees niet zoals ik – druk in je hoofd en te ongeduldig. Wortels worden pas lekker zoet als ze goed doorontwikkeld zijn.
5. Geen aandacht voor ongedierte en ziektes
De wortelvlieg is zo’n tegenvaller waar iedereen wel over praat in onze buurt. Je ziet het niet direct, maar de larven kunnen je hele oogst verpesten. Wat ik doe is een fijn net over de worteltuin spannen en regelmatig controleren. Ook rotzooiziekten zoals schimmel kun je voorkomen met goede afwatering en rotatie van gewassen: dus niet steeds wortels op dezelfde plek. Mama zei ook altijd al – “verander de grond, anders wordt het niks.”
Bonustip: De juiste wortelsoort kiezen
Misschien klinkt het simpel, maar bij tuincentra als Praxis of Welkoop zie je enorm veel soorten. Ik koos ooit voor een ‘mijn favoriet’, maar die bleek totaal niet aangepast aan onze zandgronden hier in NL. Vraag even rond, kijk naar je eigen tuinbodem en kies een ras dat erbij past. Zo is de kans op succes toch net weer wat hoger.
Kortom…
Wortels kweken is geen hogere wiskunde, maar toch moeten een paar dingen kloppen. Goede grond, niet té dicht zaaien, geduld en bescherming tegen beestjes – dat is eigenlijk de basis. En misschien ben ik gewoon wat ongeduldig of heb je net een mindere week gehad met het weer. Maar proberen blijft de truc. Probeer bovenstaande tips en kijk wat er gebeurt – wie weet oogst jij deze herfst de mooiste wortels van de buurt. Heb jij nog een rare fout gemaakt? Deel ‘m hieronder, ben erg benieuwd!
